آشاغیداکی سؤزلر، حورمت‌لی عطیه طاهرینین فیس‌بوک صفحه‌سینده‌کی قلمه‌قوزان آدلی کیتابیما، اوخونوشو و دویغولاری اوزره یازدیغی سؤزلره سایین اکبر پاشایینین کامئنتی‌دیر.
اکبر پاشایینین یازدیغی کامئنتی سئوینج‌له، آنجاق اؤتری وورغو ایله پایلاشیرام؛ بؤیله‌جه یاناشمالار، ادبی اله‌شتیری‌ده، عرب تئرمینی ایله «علم المعانی» قونوسونا سیغیشیر. بو تئرمینی آچیقلاماق اوچون دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، رستاخیز کلمات آدلی دَیرلی کیتابیندا گلن مقدمه‌ای کوتاه بر مباحث طویل بلاغت مقاله‌سینده بئله یازمیشدیر:
علم معانی علمی است که زیبایی و تأثیر آثار ادبی را فقط از دیدگاه ساختمان جمله مورد بحث قرار می‌دهد. در این علم که «رعایت مقتضای حال» جزءِ تعریف آن است، باید به این نکته‌ها رسیدگی کرد که در چه وضعی از نظر روانی شنونده، باید با او به اختصار سخن گفت و در چه وضعی با تفضیل. کجا می‌توان فعل را مقدم آورد و کجا بهتر است در آخر جمله بیاید. صفت‌ها را در کجای جمله قرار دهیم. از ادات تأکید کجا باید استفاده کرد.[1]
ایندی ایسه سایین اکبر پاشایینین یازیسی:
کیتابین باشاباشی دئوریک جومله‌لرله دولودور؛ یانی اوندا گئدن دیل قورولوشو دانیشدیغیمیز برباد شیفاهی دیلین مکتوبلاشمیش وئرسیاسی‌دیر. سانیرام بو کیتابی اوخویانلار منیم کیمی اؤنجه‌دن اؤیرندیک‌لری قوروشلاری ایتیره‌جک‌لر، بو تیپ اثرلرین دیله گتیردییی زیانلار فایداسیندان چوخدور.
شیفاهی دیلین دئوریک قورولوشونون بیزه وئره‌جه‌یی فایدالار نه اولاجاق؟
بیر چوخ یئرده، یارادیلمیش ترکیبی جومله‌لرده فعل‌لر زامان باخیمیندان بیربیرینه اویوشمور؛ بو اوزدن متنی آنلاماغا بیر داها اؤزون، زامانلاری بیربیرینه باغلامالی دوروما گلیرسن.
منیم ادبی سبک‌لردن خبریم یوخدور، رومانی یالنیز اوندان آلاجاغیم لذت اوچون اوخویارام، تورکجه اولان کیتابلاردان دا یقین کی اؤیرنمک مقصدی ایله یولا چیخیرام. قلمه‌قوزانین ریوایتیندن ذره قدر ذؤوق آلمادیم، سایین یازاریمیز ایندییه کیمی اوخودوغو رومانلاری، تانیش اولدوغو یازارلارین آدلارینان بیرلیکده، بیر نئچه سؤز ده اونلار حاققیندا یئرلی یئرسیز کیتابین هر بوجاغینا جالاماق ایسته‌میشدیر. اوخوجو بو ریوایتی اوخومادان اول بیر خئیلک یازار واونلارین کیتابلارینان تانیش اولمالیدیر. طبیعی کی آخیجی اولمایان متنین ایچینده بو قارماقاریشیقلیغی کیتابین اؤزه‌للیی کیمی اوخوجویا سونماق اولماز.
کیتابدا شیفاهی دیله اولان ماراق و اَییلیم ده منیم اوچون خوشاگلمز مسئله‌لردن بیری‌دیر، آراسیرا گرامری سهولری ده گؤز آردی ائتمک اولماز.
[1] شفعی کدکنی، محمدرضا؛ رستاخیز کلمات: درس‌گفتارهایی درباره نظریه ادبی صورتگرایان روس؛ انتشارات سخن، تهران؛ چاپ دوم 1391
- ۹۵/۰۵/۱۴