پورنوگرافی یوخسا ائروتیک.. بلکه اعتیراض؟!
ولادیمیر ناباکوف یازدیغی «لولیتا» آدلی رومان، اورتا یاشلی بیر کیشینین اون‌ایکی یاشلی بیر قیزا وورولوب آمئریکانین موتئل‌لرینین دولاندیغی‌نی آنلاتیر. رومان باشدان باشا «هامبرت هامبرت» آدلی کیشینین ایچ دویغولارینی آنلاتاراق کئچیردییی اولایلاری، قیزلا (قیزین آدی لولیتادیر!) هارالاردا نه‌لر یاپدیغینی دئییر. ایلک تپکی‌لر بو ادبیات اؤیرتمه‌نین کیتابینا شاشیردیجی اولاراق بویون قاچیرماقدی یایماقدان. اونلار «لولیتانی» پورنوگرافی بیر اثر گؤرورلر! نه ایسه سونرالار اینگلیس دونیاسینین اَن یاخشی رومانلاریندان سایدیلار.
آنجاق پورنوگرافی ایله غیرپورنوگرافی اثر هاردان بللی اولاجاغینا ناباکوفون کیتابینا یازدیغی مؤخره اؤنملی سؤز داشیییر؛ بوراسینی «اکرم پدرام‌نیا»نین ترجمه‌سی ایله یاییلان «لولیتا»نین سونوندا گلن «درباره کتابی به نام لولیتا» یازی‌دان عینن نقل ائله‌ییرم:
هر نویسنده‌ی مطالب شهوت‌انگیز (پورنوگراف) باید از قوانین سخت قدیمی پیروی کند تا مریضش همان امنیت را در خوشی احساس کند که مثلاً هواداران داستان‌های جنایی احساس می‌کنند، داستان‌هایی که اگر هنگام نوشتن آن‌ها مواظب نباشی، ممکن است از ژانر جنایی به نوآوری هنری بدل شوند و حال خواننده را به هم بزنند [..] بدین ترتیب، در رمان‌های پورنوگرافیک هم روابط فیزیکی باید به جماع کلیشه‌ای محدود شود. سبک، ساختار و تصویرهای ذهنی هرگز نباید خواننده را از حس شهوانی ملایمش منحرف کند. رمان باید از صحنه‌های جنسی متناوب برخوردار باشد. بخش‌های گذرای میان این صحنه‌ها هم باید تا حد بخیه‌های حسی، ساده‌ترین شکل از پل‌های منطقی، شرح و وصف‌های کوتاه تنزل یابد. خواننده احتمالاً از این بخش‌ها سرسری خواهد گذشت، اما باید بداند که این‌ها به این منظور آمده‌اند که احساس نکند کلاه سرش گذاشته شده [..]. از آن گذشته، صحنه‌های جنسی کتاب باید خط اوج‌گیرنده را دنبال کنند، و هر بار شکلی نو، ترکیبی نو و گیرایی جنسی نویی را داشته باشند و شمار شرکت کننده‌ها نیز باید پیوسته زیادتر شود [..] و بدین ترتیب در پایان کتاب باید صحنه‌های جنسی بیش از بخش‌های اول آن باشد. (لولیتا/ ترجمه اکرم پدرام‌نیا/ انتشارات زریاب/ ص 421).
ادبیات‌دا گلن ائروتیک صحنه‌لر آنجاق بام‌باشقادیر! 2010ون نوبئل اؤدولونو قازانان «ماریو بارگاس یوسا»، «نییه ادبیات؟» مقاله‌سینده، ادبیاتی سئوگی، دیلک و جینسل ایلیشکی‌لری هنری یارادیجیلیغا یؤنه‌لدن بیر آلان تانیتدیرارکن؛ اونون یوخلوغوندا ائروتیسم یوخدور دئییر. عشق ایله لذت کؤیرَک، چَلیم‌سیز و قولای سَوییه‌یه ائنیر ادبیاتین یوخلوغوندا. تخیل گوجونه یییه‌لی اینجه‌صنعت و اؤزللیکله ادبیات، بو حیوانلا اینسان آراسی اورتاقلیغی یوکسَک دوزئی‌یه قالدیریر. بئله ایسه، چکینمه‌دن «ائروتیزم» ادبیاتین گئنیش پاییندان ساییلاجاقدیر و یوخلوغوندا درین بوشلوق دویولور بو آلاندا.
مئتافوریک دونیانی عکس ائدن ادبیات، هئچ اولماسا دونیادان و دونیانین وارلیغیندان ائتکیله‌نیر. آدلاندیردیغیم بو «دونیا وارلیغی» نه‌دیرسه اؤزونو، هر حالدا، گؤرسه‌دیر اؤزونو ادبیات‌دا. ایچ یوخسا دیش دونیا «کلمه»لرله وار اولور ادبیات‌دا. بو «وار اولماق» یاشامین بؤیوک دویغولارینی گؤرمَزدن گله‌بیلمزدیر هئچ زامان. آنجاق «بؤیوک دویغو»لاردان بیری ده ائروتیک قونوسودور. بلکه ده ان بؤیوگو! اونسوز دا اینجه‌صنعت‌دن آلدیغی ذوق یاشادیغی دویغولارینا دایانیر اوخوجونون. بو بیربیرینی تکمیل ائدن دویغولار اثرین چئشیت‌لی بویالاری ساییلاجاقدیر. نه ایسه ایپ اوزه‌رینده یئریمک کیمی بیر شئی‌دیر و دهَتلی اولمالی‌سان بورالارا وارالی.
بیر یاندان دا، هر حالدا سانسورچو اؤز ایشینده و ایدئلولوژی گؤزلویو ایله یاناشیر اثره! سانسورچونون بو ایشده نه‌قدر بلیرسیز قایداسی وار (قایدا قورال دئیه بیر شئی تعریف اولموش اولورسا اگر)، نه‌قدر شخصی سلقه‌سی وار و اؤز نظرین یئریدیرسه ده، آنجاق بو، یازارین/ یارادیجینین اؤزونون سانسور ائتمه‌سینه قوتارمامالی‌دیر.
قاباقلاردا وورغولادیغیم سؤزو بیر ده دئسم: اصلینده ادبیات اعتیراضا قالخماق‌دیر! بو آرا ایچ دویغولارینا گؤره اعتیراضا قالخان یازار، یاشادیغی هر بیر دویغولاریندان واز کئچیرسه، اؤزونو بیلربیلمز سانسور ائدیرسه، اعتیراضی اعتیراضا بنزه‌میر هئچ! یاراتدیغی اثر ده قوتور قالاجاق. کسین‌لیک‌له ائروتیک یازماق آنجاق هئچ زامان اعتیراض گؤستَرگه‌سی دئییل‌دیر ده. دویغولارین کسیلمه‌دن آخماسی‌دیر سؤزومون جانی. کیمسه نوسخه یازا بیلمز نئجه یازماغا/ یاراتماغا، آنجاق بیلَرک یوخسا بیلمه‌یرک اسکیکلیک اولورسا اثر ابترلیگه یؤنه‌له‌جک‌دیر.
- ۹۵/۰۷/۲۷