حمید قرائی
گئنلده هرهانگی بیر صنعت یاپیتی تنقید ائدیلدییینده اونون ضعفلری ده اورتایا چیخاریلیر. من سؤزون تئکنیک آنلامیندا بیر تنقیدچی اولمادیغیم کیمی بو نیتده ده دئییلم آنجاق "بوغاناق" رومانی‌نین ساوونولابیله‌جک بیر رومان اولدوغو دوشونجه‌سینده‌یم. بو اوزدن سوزومون نه‌دنلرینی بیرنئچه مادده شکلینده سیرالایاجاغام.
1- «بوغاناق»ین مرکزینده ظولوم یاتیر
محمد ملک‌نژادین یازیلارینا بالذات یاخیندان تانیش اولان بیری اولاراق اونون مساله‌سی‌نین دیشلاندیغی اوزوندن درد چکمیش، یوخ ساییلمیش، ظولوم گؤرموش اینسانلارین حیکایه‌سی اولاراق گؤروروک. بورادا اؤنملی اولان مساله‌نین اولماسیدیر. دئمک بیر قونو بیر صنعت اثری صاحیبینه مساله اولمادیغی زامان اونون مخاطبینه ده بیر مساله اولاراق چئوریلمه‌یه‌جک. باشقا بیر دئییشله ان سونوندا او صنعت اثری سوسلنمیش بیر فیکیر کیمی تقدیم اولونابیلر. یازارین آنلاتدیغی حیکایه ان آز دؤرد نسلین چکدییی چیله‌دیر. دئولت ایله خانلارین ظولموندان توتون تا آسیمیلاسیون سیاستلرینه قدر یازارین ائشیتدییی و بیرچوخونو یاشادیغی دردلردیر. بورادا اؤنملی اولان یازارین کیمسه‌نی آلداتماماسیدیر. روماندا یازار ظولوم مساله‌سی ایله بیزه فیلم اوینامیر ویا اونو گله‌جکده سیاسی پروپاگاندا آماجی اولاراق قوللانماغا چالیشمیر. دئدیییم ظولوم دا شئیطانلاشدیریلمیش بللی بیر اؤزگه کسیم طرفیندن ده گؤستریلمیر. بو ظولومون انشاسیندا قدرت طرفیندن آلینابیلن، یؤنلندیریلن و یینه ساتیلابیلن اوزلرین ده پایی وار. بو مملکتده ظولومون اوزو بوتون تورلری ایله سورغولانمالیدیر. بو دئدییم هئچ بیر سیاسی حسابلاشما آنلامینا گلمیر. مساله دیالوگ اورتامی‌نین یارادیلماسی، توپلومسال بیر بیلینج و سونوجدا سورغولایان بیر اخلاق کولتورونون اورتایا چیخاریلماسیدیر.
2- «بوغاناق» رومانی کیچیک ده اولسا بیر سؤزلو تاریخ کیتابیدیر
رومانداکی چوخلو شخصیتلر و تیپلرین گئرچک حایاتدا قارشیلیغی اولوب تام باشدان گئچیردیکلری حیکایه‌لر آنلاتیلماقدادیر. منجه بو آچیدان رومانین بیرچوخ یئرینده اوزدشلشمه شانسیمیز اولابیلر. چونکو کسین بیزیم اؤزوموزون و گئچمیش نسیللریمیزین ده بئله ویا بونلارا بنزر بیر باشدان گئچیرمیشلیییمیز واردیر. اؤته یاندان بو رومان سون یئتمیش ایل تاریخیمیزدن بیر تابلو سرگیله‌دییی باخیمیندان اؤنم عرض ائتمکده‌دیر. دوننکی خبر بیله اسکی ساییلان یئنی قوشاغا، بو اثری، تاریخی بیلینجیمیزی رنکلندیره‌بیله‌جه‌یی آچیسیندان دا اؤنمسه‌ییرم.
3- «بوغاناق» رومانی باش قالدیرانلار و تقدیره اویانلارین حیکایه‌سیدیر
بو ایکی کسیمین اؤزلرینه گوره منطیقلی دلیللری اولسا بیله رومانین
گئدیشاتیندا هرهانگی بیر طرفدارلیق اولمادان اؤز یئرینی تاپیر. اولگوسو و ویزیونو
اولان اینسانلار آرزولارینا اولماشدیقلاری یئرده سونراکی نسیلده قارامسارلیق و
اولمازلیق دویغوسونا یول آچیر. سونراکی نسیل گئچنکی نسلین آرزولارینا کوفر ائدیر
بعضن دالغا گئچیر و حتی اؤزلرینی اونون یولونو داوام ائتمکده یوکوملو بیلمزکن بو
کیمی گیریشیملردن اوزاق دورماغا دا چالیشیرلار. گئچنکینه هزیمت کابوس ایکن گلنکینه
تقدیرین اؤزدور. بو تقدیر ایستنمه‌دن اولسا دا بویون اه‌ییلمه‌لیدیر. چونکو گلنین
آچیسیندان او آرزولار باشیندان بری یانلیشمیش. بو باخیمدان آیدینلیق، بیری طرفیندن
قوتسانیرکن دیگری طرفیندن قارغانیر.
4- «بوغاناق»ین دیلی زنگیندیر
یازار، رومانین گئدیشاتی و اؤزللیکله کندلی بیر توپلومون حیکایه‌سینی اؤیکوله‌دییی گره‌یی اویغون بیر دیل قوللاندیغی یانیندا، دیلیمیزی زنگینله‌شدیره‌جک دئییملردن کوفورلره، قارغیشلارا، دوعالارا و آتالار سؤزلرینه قدر استفاده ائتمیشدیر. عئینی زاماندا زنگین بیر سوز داغارجیغیندان دا بسلنمکده‌دیر.
بو رومانین حاققیندا داها چوخ صؤحبت گئدیله‌جه‌یی حاققیندا امینم. گرک قورغو گرک ایسه بیچیم و ایچه‌ریک آچیسیندا اطرافلی چالیشما یورودوله‌بیله‌جک بیر پوتانسیله صاحیب اولان بیر روماندیر دییه دوشونورم. صنعتین گره‌یی یعنی ذوق آلما و باش ایسیتمه آچیسیندان ذوق وئریب باش ایسیده‌جک بیر اثر اولاراق ده‌یرلندیریرم. بیر رومانی بیرنئچه مادده حالیندا ساوونماق بیله آز اولدوغونون فرقینده‌یم آنجاق اوخولاسی بیر اثر اولدوغونون دا گؤروشونده‌یم.
- ۹۷/۰۷/۰۴