«پروست‌ون زامانا قارشی ظفری» ایکینجی بؤلوم
«... اثریمی تاماملایاجاق واخت بولابیلیرسم، هر شئیدن اؤنجه اینسانلاری بیرر خلقت غریبه‌سینه بنزتمه باهاسینا دا اولسا، مکاندا قاپلادیقلاری قیسیتلی یئره قارشیلیق اولاراق تصویر ائده‌جکدیم کسینلیکله، چونکو اینسانلار، ایللره دالمیش دئولر میثالی، یاشامیش اولدوقلاری، سایسیز گوندن اولوشان، بیربیرلریندن اوزاق دؤنملرین هامیسینا عینی آندا دَیَرلر.»
مارسل پروست
گیریش
یاشامین ائورندکی بوتون زامان و مکان ایلیشکیسینین آنلاردان گلیشی و ائورَنین بو آنلار اوزریندن گئدیلرک زامان تملینده یاراتیمی، زامان ایله مکانین بیربیرلری ایله باغلانتیلی و بیربیرینه محتاج اولاراق سونسوزا قدر وار اولوب اولمایاجاغینا داییر گؤروشلر، دوغاسینا اویغون ایچکینلیکده اؤزگون و جوابسیز سورولاری دا برابرینده داشییان، باغیمسیز بیر دیسیپلین اولوشدورموشدور: زامان و مکان فلسفه‌سی.
فلسفه‌ده‌کی زامان و مکان قاوراملاری، ـ یاراتیلان بیر رومان ان سویوت حالی ایله بیله بو قاوراملار اوزرینه قورولو اولاجاغیندان ـ ادبیات ایچَریسینده قورغونون گوجو ایله داها سوموت بیر آنلاییشلا یئرینی آلمیش و کلاسیک یاپیتلارین اولوشومونا اؤنجولوک ائتمیشدیر. ایتکین زامانین ایزینده چایا باتیریلان بیر مادلئنین تکرار شکیللَندییی بیر دونیادا کئچن و مکان قارشیسیندا زامانین اوستونلویو اوزرینه قورغولانمیشدیر. اون دؤرد ایلده تاماملانان یئددی جیلدلیک رومان، ایلک جومله‌سیندن سون جومله‌سینه قدر زامان ایچَریسینده سینیرسیز بیر یئر قاپلایاراق چوخ کاراکترلری بیر یاپی و قورغو اوزرینه قورولموشدور. پروست، اوزون زامان دیلیملری ایله بیربیریندن اوزاقلاشان کاراکترلری، مکانلاری تک بیر آن ایچَریسینده بیربیرینه باغلایاجاق رومان کرونولوژیسینده یئنی بیر آنلاییش و تکنیک اولوشدورموشدور.
ایلک و سون جیلدینی اؤنجه تماملایاراق یازما ائیله‌مینی ده بیر قورغو اویونونا دؤنوشتورن پروست‌ون رومانین ایلک جیلدینده آنلاتیچی اولاراق تانیناجاق ـ یالنیزجا بیرنئچه یئرده مارسل پروست اولاراق چاغیریلان ـ کاراکتری، بیر مادلئنی چایا باتیریر، مادلئنین دادیندا «کئچمیش»ینی یاخالار و کیتابین داوامینی زامانین دؤنگوسَللییی و کاراکتئرلرین زامان ایچینده‌کی واراولوش ایله کئچر. پروست کتابینی یازماغا باشلامادان اؤنجه بو بؤیوک یاپیتین قارالامالارینی یاپار. بونلار آراسیندا اؤنه چیخار متن Contre Sainte-Beuve (سنت بویا قارشی) اؤز ادبیات و رومان آنلاییشینی دونیایا سوندوغو «دئنَمه ـ رومان» طرزینده‌کی کیتابدیر آنجاق کیتابی باستیراجاق یایینچی تاپمایان پروست چالیشماسینی بوراخیب 1909 ایلینده کسینتیسیز بیر چابا ایله بؤیوک یاپیتینا باشلار.
- ۹۷/۱۱/۱۶