فئمینیست حرکتله اکولوژینین بیر آرایا گئتیریلمه‌سی ایله اولوشتورولان بیر دیسیپلین اولان اکوفمینیزم تئریمینی "1974’ده، قادینین باسقی آلتینا آلینماسی ایله دوغانین باسقی آلتینا آلینماسی آراسیندا آچیق باغلانتیلار گؤرن و فئمینیست حرکتین چئوره‌چی حرکت ایله بیرلشدیریلمه‌سینی ساوونان فرانسیز فئمینیست فرانچویسه د’قوبوننه[1] لیتراتورا سوخموشدور" (چوچن[2]، 2011: 8) اکوفمینیستلره گؤره، "ارکگین قادین اوزرینده‌کی اگَمنلییی ایله اینسانین دوغا اوزرینده‌کی اگَمنلییی آراسیندا بیر باغلانتی واردیر. اونلارا گؤره، دوغانین تخریبیندن سوروملو اولان اینسان مرکزچیلیک دئییل، ارکک مرکزچیلیکدیر" (چوچن، 2011: 9). اکوفمینیزم و درین اکولوژی[i] گؤروشلری دوغا تخریباتینین سوروملوسو اولاراق فرقلی عنصرلاری ایشارت ائتمکده‌دیرلر. دوغا آچیسیندان باخاراق و دوغانی مرکزه آلاراق سؤیلم گلیشدیرن درین اکولوژی، چئوره‌سل سورونلاردان جینسییت آیریمی گؤزائتمکسیزین اینسانی سوروملو توتارکن؛ اکوفمینیزم ایسه آتا ارکیللییی سوروملو توتاراق اینسان مرکزچیلیک یئرینه ارکک مرکزچیلییی چئوره‌سل سورونلارین باشلیجا ندنی اولاراق گؤرور. هر ایکی یاخلاشیمین دا واز کئچدییی و حسابا قاتمادیغی شئی بنزردیر. درین اکولوژی دوغال قایناقلارین آلدیریشسیزجا توکَتیلمه‌سینده و دوغانین تخریب ائدیلمه‌سینده پای صاحیبی اولانلاری آراشدیرمادان توپتانچی بیر آنلاییشلا حرکت ائتمکده‌دیر. بو ندنله شهرده یاشایان و گونلوک یاشامیندا قوللاندیغی آراجلارلا چئوره‌یه ضرر وئرن بیریسی ایله، بیر داغ کؤیونده یاشایان بیر اینسانین دوغانی تخریب ائتمه سوچونون عینی قبول ائدیله بیلمه‌یه‌جَیی گؤز اؤنونه آلینمالیدیر. بنزر بیر یاخلاشیمی مللور[3] دا نوفوس آرتیش اورانی ایله ایلگیلی اولاراق دیله گئتیرمکته‌دیر. او دا اینسانلارین چئوره‌یه ضرر وئریش اورانلارینی، توکَتیم مقدارلاری اوزریندن دئییل ده نوفوس آرتیش مقدارلاری اوزریندن دیَرلندیرمه‌نین یانلیش اولاجاغی قناعتینده‌دیر (یاردیمجی[4]، 2006: 73). اکوفمینیزم گؤروشونده ایسه دیقت چکن نوقطه دوغا تخریباتیندا سوروملونون ارکک اگمن توپلوم یاپیسی اولاراق قبول ائدیلمه‌سیدیر. بوراداکی اؤلچو ده درین اکولوژی‌ده اولدوغو کیمی آیریشدیریجیدیر و اکوفمینیزم‌ین، چئوره‌نین قورونماسی یؤنونده اوره‌تدییی سؤیلم دوغانی ساوونماقدان آرتیق آتا ارکیل یاپییا سالدیرماغا یارایاجاق بیر آراج حالینی آلمیشدیر. دیگر یاندان اکوفمینیزم، توم قادینلاری چئوره کیرلیلییی و تخریباتینین دیشیندا توتاراق اونلارین تخریباتا معروض قالدیغینی سؤیله‌مه‌سی درین اکولوژی گؤروشونده اولدوغو کیمی کِنایی (مئتونیمیک) بیر آلقینین نتیجه‌سیدیر. ارکگی توم چئوره سورونلارینین سوروملوسو قادینی ایسه دوغا کیمی ائدیلگن و ایشلنمَیه مهتاج بیر نسنه اولاراق گؤرمک فیکری چوخ دا دوغرودان قبول ائدیلیر بیر گؤروش دئییلدیر. نئجه کی صنایع‌لشمه و قادینین ایش حیاتینا گیریشی ایله بیرلیکده قادینلارین دا داها چوخ چئوره‌سل سورونا یول آچان قرارلارین حتی اویقولامالارین آلتینا امضاء آتتیقلارینی گؤرمک مومکوندور. اکوفمینیزمه گؤره، "چئوره سورونلارینین قادین سورونلاری حالینا گلمه‌سینین و قادینلارین قوربانلیغینین ندنی آتا ارکیللییین قادین و دوغا آراسیندا یاخینلیق اولوشدوراراق هر ایکیسینی ده اوتوریته آلتینا آلماسیدیر. آتا ارکیللیک طرفیندن قادین و دوغانین ایکیلی سؤموروسو اکوفمینیزم‌ین تمل باخیش آچیسیدیر" (چتین[5]، 2005: 62). بورادا دقت‌دن قاچان شئی دوغانین یالنیزجا ارککلر طرفیندن سؤمورولدویو و تخریب ائدیلدییی وارساییمیدیر. قادینلارین دوغایا موداخله‌سینی یوخ سایان و گؤرمزدن گلن اکوفمینیزم، دوغایا موداخله‌نین قادین ارکک آیریمی اولماقسیزین اینسانلار طرفیندن یاپیلدیغینی یادسیماقدادیر. فئمینیزم آنلاییشینا گؤره قادینین سؤموروسو ارکک طرفیندن گرچکلشدیریلیرکن دوغانین سؤموروسو دا اونون اوزرینه ییخیلماقدادیر. آنجاق بورادا قادینین یوخ ساییلماسی سون درجه یانلیشدیر. اکوفنیمیزه گؤره دوغا سؤموروسونون سونا ائرمه‌سی قادین سؤموروسونون سونا ائرمه‌سی ایله مومکون اولاجاقدیر. قادینین سؤمورو نسنه‌سی اولاراق گؤرولمه‌دییی بیر توپلومدا دوغا دا سؤمورو نسنه‌سی اولماقدان قورتولاجاقدیر. بو گؤروشه گؤره؛ اکوفمینیزم منطق‌سل آچیدان توپلومسال اکولوژی گؤروشویله اؤرتوشمکده‌دیر. توپلومسال اکولوژی، چئوره‌سل سورونلارین چؤزومونو، توپلومسال اولاراق حکم ائتمه و سؤمورمه آنلاییشیندان قورتولاراق داها قاتیلیمجی و ائشیتلیکچی بیر توپلومسال یاپینین اولوشتورولماسیندا گؤرور. اکوفمینیزم ده دوغانی سؤمورمک ایله قادینی سؤمورمه‌نین فرقلی شئیلر اولمادیغینی؛ ارککلرین قادین سؤموروسونه سون وئرمک صورتی ایله دوغا سؤموروسونه ده چؤزوم گتیره‌بیلجَیی فیکرینی ساوونور.
- ۹۸/۰۴/۰۵