بهار درویش‌جمال‌اوغلونون 2014ده یاییملانان چالیشماسی «آنلاتی‌بیلیمه گیریش»، تورکیه‌ده آنلاتی‌بیلیمین اؤنجوسو اولاراق آدلاندیریلابیله‌جک چالیشمالاردان بیری‌دیر. بو چالیشما، آنلاتینین تانیمیندان، آنلاتی‌بیلیمین تاریخ‌سل گلیشمه‌سینه، کلاسیک آنلاتی‌بیلیم مودللریندن مودرن آنلاتی‌بیلیم گؤروشلرینه اوزانان قاپساملی بیر بیلگی ییغینجاغی‌دیر. آشاغیداکی پاراگراف درویش‌جمال‌اوغلونون «آنلاتی»یا گؤره وئردییی تانیتیم، دیقت چکیجی و گؤز قاماشدیریجی بیر ایفاده‌دیر:
«گنل اولاراق اینسان‌اوغلونون تجروبه‌سینی شکیلله‌ندیرن ان تمل استراتژی اولاراق نیته‌له‌ندیره‌بیله‌جه‌ییمیز آنلاتی، بو اؤزللییی‌یله ائورنسل بیر بویوت داشیماقدا و هاردایسا بوتون بیلیم داللارینین مرکزینده یئر آلماقدادیر. سون ایللرده یاپیلان آراشدیرمالار، عقل یوروتمه‌یی ایلک اؤنجه آنلاتیلارین سوندوغو یاپی واسیطه‌سی‌یله اؤیرندیییمیزی گؤسترمک‌ده‌دیر. (...) بیلیندییی کیمی ادبیات، "ساده‌جه حیاتین یاتای دوزله‌مده (یانی اوخوجونو باشقا تورلو قارشیلاشمایاجاغی اولایلار، مکانلار و کیشی‌لرله تماسا کئچیرن) بیر اوزانتی‌سی دئییل، عینی زاماندا دیکئی دوزله‌مده (یانی اوخوجودا داها درین، داها کسکین و داها تام بیر تجروبه یاشادان) بیر اوزانتی‌سی‌دیر". بو آچیدان باخیلدیغیندا قورماجا آنلاتیلار، گرچک دونیانین قورغوسال بیر تمثیلینی سونان قورماجا دونیالار اولاراق گؤروله‌بیلیر.»
“Genel olarak insanoğlunun tecrübesini şekillendiren en temel strateji olarak nitelendirebileceğimiz anlatı, bu özelliğiyle evrensel bir boyut taşımakta ve neredeyse bütün bilim dallarının merkezinde yer almaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, akıl yürütmeyi ilk önce anlatıların sunduğu yapı vasıtasıyla öğrendiğimizi göstermektedir. (…) Bilindiği gibi edebiyat, ‘sadece hayatın yatay düzlemde (yani okuyucuyu başka türlü karşılaşamayacağı olaylar, mekânlar ve kişilerle temasa geçiren) bir uzantısı değil, aynı zamanda dikey düzlemde (yani okuyucuda daha derin, daha keskin ve daha tam bir tecrübe yaşatan) bir uzantısı’dır. Bu açıdan bakıldığında kurmaca anlatılar, gerçek dünyanın kurgusal bir temsilini sunan kurmaca dünyalar olarak görülebilir.”
Bahar DERVİŞCEMALOĞLU, Anlatıbilime Giriş, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2014, ss.59-60
- ۹۸/۰۵/۳۰